Het UMC Utrecht start een studie die meer inzicht moet geven in het afweersysteem van patiënten met het coronavirus. Hiermee kunnen artsen de ernst van de infectie en het ziekteverloop per patiënt beter voorspellen. Op basis hiervan kunnen ze patiënten behandelen met het beste beschikbare geneesmiddel, waardoor verdere schade is te voorkómen.
Het UMC Utrecht onderzoekt in diverse studies mogelijkheden om patiënten met het coronavirus beter te behandelen. Het zal nog geruime tijd duren voordat een vaccin of nieuw geneesmiddel breed beschikbaar komt. Daarom is het uitermate belangrijk om snel te onderzoeken of patiënten met het coronavirus met de huidige beschikbare geneesmiddelen beter kunnen worden behandeld. Hiervoor is wel eerst meer specifieke kennis van het afweersysteem nodig.
Immuunstorm
Om te weten hoe we mensen met corona het beste kunnen helpen, is diepgaand onderzoek naar het afweersysteem cruciaal. In een poging om het virus te bestrijden, raakt bij een deel van de patiënten het immuunsysteem ontregeld en wordt het hyperactief. Dit leidt tot een zogenaamde ‘immuunstorm’. Hierbij maakt het lichaam veel te veel immuunfactoren aan. Hoewel die immuunfactoren het virus bestrijden, veroorzaakt een teveel ervan juist grote schade aan vitale organen zoals de longen. Patiënten krijgen daardoor ademhalingsproblemen, moeten voor beademing worden opgenomen op de intensive care (IC) en kunnen zelfs overlijden.
Afweerreactie in kaart
Onder leiding van arts-microbioloog prof. dr. Marc Bonten (afdeling Medische Microbiologie) en medisch immunoloog dr. Stefan Nierkens (Centrum voor Translationele Immunologie) onderzoekt het UMC Utrecht nu waardoor het afweersysteem zó van slag kan raken, dat sommige patiënten erdoor overlijden. Door bij een grote groep patiënten de vroege veranderingen in de afweer in kaart te brengen, proberen ze het ziekteverloop te voorspellen. Het in beeld brengen van de afweer gebeurt door het meten van ontstekingseiwitten in het bloed en markeerstoffen op het oppervlak van afweercellen. Dit onderzoek doen ze in bloed van patiënten met het coronavirus.
Behandeling op maat
Met de uitkomst willen de onderzoekers vervolgens voorspellen bij wie door het coronavirus de afweer ontregeld raakt en bij wie niet. Per individuele patiënt is dan een ‘vingerafdruk’ te maken die aangeeft welk deel van de afweer moet worden geremd.
Er is een aantal bestaande geneesmiddelen beschikbaar dat specifieke delen van het afweersysteem kan onderdrukken (zogenaamde immunosuppressiva), waarmee voor patiënten met het coronavirus een behandeling op maat in zicht komt.
De belangrijkste kenmerken van de studie op een rij:
- De studie kan direct starten in een goed toegerust laboratorium met de specifiek benodigde expertise;
- De resultaten komen snel (binnen enkele maanden) beschikbaar;
- De ernst van de infectie en het ziekteverloop zijn per patiënt beter te voorspellen;
- Patiënten ontvangen op basis van een biologische onderbouwing het best beschikbare geneesmiddel waardoor (verdere) schade is te voorkómen;
- Met de opgedane inzichten kunnen artsen bij toekomstige (nieuwe) infectieziekten sneller en effectiever handelen.
